Wróć do strony głównej...

Historia Uzdrowiska cz.III

W 1889 Julian Zebrzydowski przekazał parcelę pod budowę kolonii dla dzieci skrofulicznych, co zapoczątkowało specjalizację Rabki jakouzdrowiska dziecięcego.

Następna faza rozwoju uzdrowiska łączy się z nabyciem tych ziem przez rodzinę Kadenów w 1895 roku. Uzdrowisko szybko rozwijało się, w 1896 przeprowadzono kanalizację, w 1900 elektryczność, w następnych latach wodociąg, powiększono również park zdrojowy /w 1920 r. liczył 80morgów/. W latach 1904-1905 wybudowano nowy kościół parafialny p.w.Świętej Marii Magdaleny, a stary kościół przeznaczono na muzeum. W pierwszych latach XX w. i okresie międzywojennym  Rabka jako uzdrowisko dziecięce posiadała sławę międzynarodową, świadczy otym m.in. liczba kuracjuszy: 1914 rok - 6 729 osób, 1934 rok - 20 339 osób, 1938 rok - 27 452 osoby, 1939 rok – 30 153 osoby.

Ze względu na piękno krajobrazu na mocy Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 lutego 1928 r. zdrojowisko Rabka zostało zaliczone do miejscowości zasługujących na ochronę krajobrazu.  

W latach drugiej wojny światowej uzdrowisko w Rabce było nieczynne, źródła zostały zanieczyszczone, aparatura zniszczona lub wywieziona do Niemiec. W pensjonatach przebywali ranni żołnierze niemieccy oraz zorganizowano tu siedziby organizacji paramilitarnych m.in. siedziba NSDAP i szkoła policyjna. Okupant przystąpił do eksterminacji ludności żydowskiej stanowiącej w Rabce i okolicach duży procent społeczeństwa. Mieszkańcy Rabki prowadzili walkę partyzancką, organizowali tajne nauczanie. Wycofujące się wojska niemieckie zniszczyły uzdrowisko – spalono zakład przyrodoleczniczy. Wyzwolenie przyniosły Rabce wojska radzieckie w dniu 28 stycznia 1945 roku.

Zniszczone po wojnie uzdrowisko zostało odebrane rodzinie Kadenów-Wieczorkowskich i przejęte na własność Skarbu Państwa.

W Polsce wycieńczonej wojną poważnym problemem staje się zwiększenie zachorowalności na gruźlicę zwłaszcza wśród dzieci. Rabka ze swoim klimatem staje się centralnym ośrodkiem leczenia gruźlicy. Do 1946 roku Sanatorium Ministerstwa Komunikacji „Duży Lotos” dysponowało 150 łóżkami a w Sanatorium Śląskiego Czerwonego Krzyża 200 łóżkami, ponad to łóżkami dla chorych dzieci dysponowały również sanatoria o charakterze kolonijnym w budynkach „Niemen”, „Stasin” i „Matusia” administrowanych przez Krakowski Okręg Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Wzrastające zapotrzebowanie na miejsca dla dzieci chorych na gruźlicę sprawiło, że przybywa tu dr. Litwin – Minister Zdrowia. Rozpoczynają się rozmowy na temat utworzenia w Rabce dużego ośrodka leczenia gruźlicy.  Rada Ministrów 11 lipca 1946 r. podejmuje uchwałę w sprawie „Zespołu Sanatoriów dla dzieci Gruźlicznych w Rabce”, zostaje utworzony Komitet Organizacyjny  pod przewodnictwem ówczesnego Zastępcy Naczelnego Komisariatu do Spraw Walki z Gruźlicą dr. Michała Telatyckiego. W skład Komitetu weszli przedstawiciele ministerstw: Zdrowia, Oświaty, Pracy i Opieki Społecznej, Obrony Narodowej,Komunikacji i Obrony.

Strony związane z tym tematem:

Wróć do strony głównej...