  Wróć do strony głównej...
Orkanówka – Muzeum Władysława Orkana w Porębie Wielkiej
Propozycja kilkugodzinnej wycieczki samochodowej lub rowerowej
Dojazd: Z Rabki – Zdroju ul. Sądecką do Mszany Dolnej, skręcić w prawo na Zabrzeż i po przejechaniu ok. 1 km skręcić w prawo na Niedźwiedź i Porębę Wielką. W centrum Niedźwiedzia na wysokości kościoła i Urzędu Gminy przejechać w lewo przez mostek na Porębiance i zaraz w prawo jechać pod górę wąską drogą trzymając się zielonego szlaku, aż dojedziemy do kapliczki i szpaleru jaworów (tuż za lasem). Dom Wł. Orkana znajduje się ok. 100 m dalej.
Kilka łyków historii: Małopolski pisarz modernistyczny piewca Gorców i współzałożyciel Związku Podhalan urodził się nieistniejącej już wiejskiej chacie położonej ok. 300 m za charakterystycznym wzgórzem Pustka na skraju Poręby Wielkiej w 1875 r. Dom w stylu zakopiańskim (obecnie muzeum) wybudował w latach 1903-1906. Spędzał w nim głównie okresy letnie od 1905 r. Tu m.in. napisał „Pomór”, „Drzewiej”, „Kostkę Napierskiego”, „Wesele Prometeusza”, „Listy ze wsi”, „Wskazania dla synów Podhala”.
Gościł także w swym domu inne osobistości literackie tamtej epoki m.in. Kazimierza Przerwę-Tetmajera, Leopolda Staffa, Jana Kasprowicza, Kornela Makuszyńskiego i Adolfa Nowaczyńskiego. Projektantem domu był Andrzej Galica z Zakopanego późniejszy generał WP, budował go dokonując nieznacznych przeróbek w projekcie Wincenty Klimek, a elementy nieodzownej dla stylu snycerki (zachowały się na 36 belkach stropowych) wykonał Jan Bulas.
 Pisarz zmarł 14 maja 1930 r. wkrótce po otrzymaniu Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w swym mieszkaniu w Krakowie. Do 1973 r. dom w Porębie Wielkiej znajdował się w rękach rodziny pisarza, która sprzedała go powiatowi limanowskiemu, a następnie zagospodarowało go Muzeum Wł. Orkana w Rabce – Zdroju. Od 1979 dom był filią rabczańskiego muzeum. W roku 2004 zwrócony został władzom samorządowym powiatu limanowskiego, obecnie jako samodzielne muzeum jest własnością gminy Niedźwiedź. W roku 2008 nakładem 350 tys. zł w domu i jego otoczeniu przeprowadzono kapitalny remont, wzbogacając ekspozycję o nowe sprzęty gromadzone przez kustosza p. Jadwigę Zapałę.
 Opis domu i otoczenia: W muzeum zachowało się wiele przedmiotów należących do pisarza i jego rodziny, zgromadzone zostały głównie w gabinecie (biblioteka), pokoju matki i na werandzie oraz jadalni (książki, czasopisma, biurko, lampa naftowa, pianino, cytra, wieniec laurowy, kałamarz, dyplomy itp. W pobliżu domu znajdują się oryginalne zabudowania gospodarcze tzw. świronek i boisko. Szpaler jaworów posadził osobiście Władysław Orkan po powrocie z legionów, a kapliczkę jako votum po szczęśliwym powrocie syna do domu – jego matka Katarzyna Smreczyńska. Przed muzeum znajduje się rzeźba przedstawiająca Wł. Orkana autorstwa Zdzisława Kościelniaka z Raby Niżnej. Odwiedzających zachwyca tu spokój i cisza oraz piękne widoki na Gorce i Beskid Wyspowy. W I połowie kwietnia stoki Pustki pokrywają łany krokusów.
 Muzeum czynne jest przez cały rok od wtorku do soboty w godz. 9.00 – 16.00. W pozostałych terminach można poprosić o otwarcie dzwoniąc na numer 608-731-557. Wiosną i latem na terenie Orkanówki organizowane są różne imprezy regionalne, 14 maja - zloty szkół noszących imię pisarza, a w ostatnia sobotę maja Orkanowskie Majówki – występy zespołów regionalnych oraz inscenizacje inspirowane twórczością pisarza.
Strony zwi±zane z tym tematem:
Wróć do strony głównej...
|
